I No Bel Nogut bilong Tingting long Bekim Pe Nogut Tasol Pasin bilong Laikim Tru na Tingim Dinau
Planti taim mi bin bungim ol pikinini man na ol pikinini meri husat, bikos long sampela ol as tingting, i bin kamapim ol bel nogut bilong tingting long bekim pe nogut i birua long ol papamama bilong ol.
Tru tru, em i no stret long ol pikinini long kamapim na holim ol bel nogut i go long ol papamama bilong ol! Na sapos em i stap pinis, yu mas rausim em wantu. Olsem wanem?
Dispela nambawan samting ol pikinini mas mekim em i long tingting na skelim gut ol samting. Askim yupela yet, sapos mama na papa bilong yupela i no bin laikim wanpela narapela, yu ting yu bai kamap? Sapos God i no bin yusim ol bilong kamapim yu, yu ting yu bai bon?
Olsem yumi save, wanpela man i kamap taim sel bilong kamapim pikinini bilong wanpela man (sperm cell) i bung wantaim sel bilong kamapim pikinini bilong wanpela meri (egg cell). Sperm cell na egg cell ol wan wan i gat 23-pela liklik samting tru bilong pasim ol samting bilong bodi sait long pikinini ol i kolim olsem chromosome. Yumi mas luksave olsem olgeta wan wan sel insait long bodi bilong yumi ol i gat 46- pela chromosome. Sperm cell na egg cell ol tasol wan wan i gat 23-pela chromosome.
Tasol, taim sperm cell bilong man i gat 23-pela chromosome i bungim egg cell bilong meri i gat 23-pela chromosome bihain long ol i slip wantaim, wanpela sel i gat 46-pela chromosome em i kamap. Bihain dispela sel bai bruk bruk nabaut bilong kamapim planti sel, inap long wanpela liklik bebi tru o fetus i kamap. Na dispela fetus i kamap wanpela pikinini i go bikpela insait long bel bilong wanpela mama.
Poin bilong mi i olsem, mama bilong yu na papa bilong yu ol wan wan husat bin givim 23-pela chromosome, sapos ol i no stap, bai i no gat wanpela “yu” nau. Em i minim olsem, nambatu long God, laip na stap bilong yu ol i ol dinau bilong yu long papamama bilong yu. Olsem na, bilong wanem yu holim bel nogut bilong tingting long bekim pe nogut i birua long ol?
Long ol pikinini husat i holim bel nogut bilong tingting long bekim pe nogut i birua long ol papamama bilong ol, plis lukim dispela. Maski ol papamama bilong yupela i stap nogut long ai bilong yupela, maski ol i bin mekim sampela samting bilong givim yu dip pen, em i gutpela olgeta olsem yupela pogivim ol na lusim long tingting wanem samting ol i bin mekim bilong bagarapim bel bilong yupela. Noken tingim ol dispela asua bilong ol i mekim yu bel pait, tasol mobeta tingim ol dispela gutpela samting ol i bin mekim long yupela.
Tru tru yu mas pilim tenkyu tumas long ol papamama bilong yupela. Nambawan olgeta, ol i bin lukautim yupela. Ol i bin lukautim yupela stat long dispela taim yupela i stap yet insait long bel bilong ol mama bilong yupela, na ol i bin lukautim yupela inap long yu bikpela pinis long pasin i gutpela olgeta ol inap long mekim. Pruf long dispela i olsem. Yupela i stap yet inap long dispela taim stret, na wantaim sori bilong God, yupela i no gat wanpela hap bilong bodi i bagarap o i no inap wok.
Ating wanpela pikinini man o pikinini meri bai no inap stap yet na kamap olsem wanem ol i stap nau sapos ol papamama bilong ol i no bin gat sori long ol long laip bilong ol olgeta. Tingim, i no gat wanpela man bai inap stap yet sapos i no gat wanpela man bai lukautim em.
Ol man i no olsem ol trausel samting ol i kolim olsem tortoise. Taim wanpela mama tortoise i karim ol kiau long nambis, em bai karamapim tasol ol kiau wantaim wesan na go bihain. Bihain long sampela taim, ol pikinini tortoise bai kamap long ol kiau, na wantu bihain, yu inap lukim ol yangpela tortoise i pilai nabaut wantu long solwara. Yumi inap klia tru olsem, taim i no gat wanpela animal bilong kaikai narapela animal bai kaikai ol, ol yangpela tortoise bai stap maski ol mama bilong ol i no lukautim ol.
Wankain samting stret i tru wantaim ol pikinini kakaruk i kamap nupela taim. Ol tu inap stap long ol yet maski ol mama kakaruk i no givim kaikai na lukautim ol. Ol bai inap stap yet sapos ol rat, old ok na ol pusi i no kaikai ol.
Tasol em i narakain samting olgeta wantaim ol man. Mama bilong wanpela bebi mas givim susu long em, wanpela mas lukautim em na was antap long em, san na nait. Wanpela bebi i go bikpela na stap yet bikos i gat ol dispela han i givim kaikai long em, holim em klostu, na lukautim em. Na ol dispela i ol han bilong papamama bilong em.
Sapos, bihain, pikinini i bin pilim olsem papamama bilong em i no bin stap gutpela papamama long em bikos ol bin fel long givim em gutpela edukesen na ol narapela gutpela samting bilong laip, tasol, ol i no inap winim dispela olgeta gutpela wok na sakrifais papamama bilong em i bin mekim taim em i wok long go bikpela. Em i noken pilim nogut moa yet sapos fel bilong ol long givim em wanpela gutpela laip o gutpela edukesen em i bikos long ol mani samting bilong ol i no inap, na i no bikos ol i bin laikim em liklik moa.
Oltaim olgeta wan wan pikinini mas soim pasin bilong amamas na tingim dinau bilong em long papamama bilong em. Olsem buk bilong Katolik ol i kolim olsem “Pasyon” em i tok, “Maski wanpela pikinini i brukim liklik liklik tru ol bun na mit bilong en, em bai no inap long ol sakrifais na ol hatwok papamama bilong em i karim bilong lukautim em tasol.”
Tanim Tok long Inglis:
Yu mas wari long dispela
Na tingim oltaim
Ol hevi, ol pen na olgeta samting
Olsem long pasin bilong sanap strong long traim
Papamama bilong yu i bin karim ol
Maski yu brukim liklik liklik tru
Olgeta mit na ol bun yu gat
Tingim tu ol gras long bodi bilong yu wantaim
Em bai no inap long bekim pe
Long olgeta pen ol i bin karim bilong helpim yu
Sapos yu bai no senisim
Pasin birua bilong yu
Yu bai no painim marimari
Tasol, pulim kam long yu yet belhat tru
Bilong Bikpela, God bilong yumi
Na tu, God i no gat amamas wantaim ol pikinini husat i no tingim dinau bilong ol long papamama. Insait long Baibel, ol pikinini husat i no givim ona na i no soim pasin bilong tingim dinau bilong ol long ol papamama bilong ol, ol i bin lus nabaut.
Tasol, em i wanpela samting i stap tru olsem i gat ol pikinini husat i gat sans long mekim pasin birua na i no tingim dinau bilong ol long ol papamama bilong ol. Long dispela as Baibel i gat wanpela strongpela tok long ol pikinini stret.
EFESAS 6:1-3 i tok,
1 Ol pikinini, bihainim tok bilong papamama bilong yupela insait long Bikpela. Long wanem, dispela
em i stretpela.
2 Givim ona long papa na mama bilong yu, (dispela em i namba wan tok strong wantaim promis,)
3 Inap long em i ken go gutpela long yu, na yu ken stap laip longpela taim long dispela graun.
God i gat wanpela promis long ol pikinini husat i givim ona long ol papamama bilong ol. Ol bai stap longpela taim antap long dispela graun.
Olsem na, sapos i gat kros o belhat o pait insait long bel bilong yu i go long papamama bilong yu bikos ol i bin fel long inapim ol samting yu hop long en, o ol i bin mekim rong long yu, mobeta yu rausim dispela kain pilim sapos yu gat laik long kamap wanpela man bilong kisim promis bilong God.
Moa tu, tok bilong God i gat pawa bilong senisim bel nogut long sampela samting naispela na gutpela. Wantaim helpim bilong God, yu inap senisim dispela kros yu pilim wantaim pasin bilong givim ona, na belhat na pait bilong yu, wantaim pasin bilong laikim tru. Dispela i inap tru long kamap bikos tok bilong God inap senisim ol tingting na ol pilim bilong yumi.
Larim mi stori long yu liklik. Long 1980 nabaut, mi bin stap wanpela bilong ol dispela man bilong givim tingting insait long redio program bilong Mista Manolo Favis. Long wanpela taim stret bilong brotkas, mipela bin toktok long sait bilong pasin bilong kilim yu yet na ol dispela man husat i kilim ol yet. Long dispela taim mi bin tok, “Ol man husat i kilim ol yet ol i kranki! Bilong wanem yu bai kilim yu yet? Bilong wanem yu bai pinisim laip bilong yu taim i no yu yet papa bilong em?”
Mi no bin save olsem taim mipela i bin brotkas, i gat wanpela man husat i bin onim redio bilong em bilong sekim taim tasol, na em i bin inap long harim dispela toktok bilong mi. Em i wok long sekim taim bikos ten kilok long nait i kam em bai kilim em yet. (Em i bin 9 kilok nabaut tasol long dispela taim.)
Klia tru em i bin tingting long kilim em yet bikos em i bin bel nogut tu long sait bilong papamama bilong en. Tasol taim em i bin harim mi tok olsem em i kranki pasin long kilim em yet na ol man olgeta husat i kilim ol yet ol i kranki, tingting bilong em i lait na em i bin wokim tingting long i no mekim moa wanem samting em i bin tingting long mekim long dispela nait.
Bihain, dispela man i bin kam long lukim mi yet. Em i wok long krai taim em i tok tenkyu long mi. Em i bin tok olsem toktok bilong mi i bin mekim em tingting stret gen, na sapos em i no bin harim mi, nogut em i bin pinisim laip bilong en. Dip insait mi amamas bikos mi bin lukim olsem wanem tok bilong God i bin wokim wok insait long em.
Long wankain pasin, tok bilong God inap wokim wok tu insait long ol pikinini husat i holim bel nogut bilong tingting long bekim pe nogut i birua long ol papamama bilong ol. Em inap mekim ol i kamap ol pikinini man na ol pikinini meri i gat gutpela bel na i save lusim rong. Ating em i olsem God i lusim sin bilong yumi tu yumi taim yumi tanim i go bek long Em? God i lusim olgeta sin bilong yumi taim yumi tanim bel na putim yumi yet aninit long baptais.
APOSEL 2:38 i tok,
Nau Pita i tokim ol, Tanim bel, na kisim baptais, olgeta wan wan bilong yupela, long nem bilong Jisas
Kraist bilong lusim ol sin, na yupela bai kisim presen bilong Holi Spirit.
Sapos God i save lusim sin, bilong wanem yu no inap? Tingim, God i no mekim sin. Em i no mekim ol asua. Tasol Em i tingim sait bilong yumi na em i tingim na skelim yumi wanem taim yumi mekim sin. Em i lusim rong bilong yumi. Sapos God, husat i no mekim wanpela sin na Em i no mekim wanpela asua, Em inap long lusim rong, ating em bai hatpela long yu, husat i mekim sin na ol asua, long lusim rong bilong mama bilong yu na papa bilong yu?
MATYU 6:14-15 i tok,
14 Long wanem, sapos yupela i lusim long ol man ol pasin bilong sakim lo bilong ol, Papa bilong
yupela i stap long heven bai i lusim bilong yupela tu.
15 Tasol sapos yupela i no lusim long ol man ol pasin bilong sakim lo bilong ol, Papa bilong yupela tu
bai i no inap lusim ol pasin bilong sakim lo bilong yupela.
Taim yu lusim rong, God bai lusim tu rong bilong yu. Tok bilong God inap klinim olgeta bel pait, olgeta pen na bikpela wari tru, na olgeta dispela samting i mekim bel bilong yu kamap doti.
JON 15:3 i tok,
Nau yupela i stap klin long dispela tok Mi bin toktok long yupela.
Ol dispela em i ol tok bilong Bikpela Jisas Kraist.
JEMS 1:21 i tok,
Olsem na lusim i stap em yet olgeta pasin i doti tru na pasin nogut i planti tumas, na kisim dispela tok i
kam long narapela hap wantaim pasin bilong stap isi, dispela em inap long kisim bek ol tewel bilong
yupela.
Tingim olsem yumi no inap stap wantaim ol papamama bilong yumi long laip olgeta bilong yumi. Taim ol i dai pinis, em i long dispela taim yu bai luksave hamas yu laikim ol tru na hamas yu laikim ol long sait bilong yu. Na yu bai askim olsem yupela bin gat moa taim long stap wantaim.
Long sampela poin stret insait long laip bilong mi, mi bin gat laik tu olsem papamama bilong mi ken stap yet nabaut. Mi laikim tumas papamama bilong mi. Papa bilong mi em i bin dai long yia 2000, na mama bilong mi long 2003. Long ol dispela yia, mi bin gat planti samting tru bilong lukautim long stap bilong mi olsem lidaman bilong wanpela kongrigesen. Mi bin gat liklik taim bilong yusim long stap wantaim ol. Inap long nau, mi misim tupela wantaim, moa yet taim mi stap long ol narapela kantri. Insait long bel bilong mi, mi bin gat laik olsem ol i stap wantaim mi taim mi bin stap long Hongkong, Singgapo, Yunaited Stets na long ol narapela hap.
Yumi no gat pawa bilong tanim taim i go bek. Olsem na, em i gutpela olgeta olsem yumi yusim gut tru dispela taim ol papamama bilong yumi i stap yet wantaim yumi.
Yumi gat wanpela set bilong papamama tasol – dispela man na dispela meri husat God i bin yusim long kamapim yumi i kam insait long dispela graun. Mekim ol pilim laikim tru bilong yu. Taim yu mekim olsem em i no askim strong long yu yusim wanpela liklik toea. Yu inap soim laikim tru bilong yu long ol sapos yu wari na givim ona long ol olgeta taim. Na noken holim bel nogut bilong tingting long bekim pe nogut, tasol larim long stap long bel bilong yu dispela pilim bilong amamas na tingim dinau bilong yu long dispela laikim tru bilong ol i no gat pasin bilong askim long ol samting. Na tu, yu inap soim tu laikim tru bilong yu long ol taim yu askim ol long joinim yu long harim tok bilong God.
Em i gutpela long laikim tru papamama bilong yu. Em i wanpela tok strong bilong God. Yu mas klia tru tasol olsem laikim tru bilong yu long ol em bai no winim laikim tru bilong yu long God na Bikpela Jisas Kraist.
Tok Lukaut: Ol lain bilong tanim tok bilong mipela ol i lukaut na yusim gut tru save bilong ol taim ol i bin tanim dispela blog i go long Tok Pisin. Tasol, ControversyExtraordinary.com i no tok olsem olgeta infomesen ol i bin tanim i no gat asua bikos long sampela ol samting. Taim i gat sampela asua namel long rait i nambawan tru i stap long tok Inglis na rait ol i bin tanim long Tok Pisin, rait i nambawan tru i stap long tok Inglis i winim narapela oltaim.
0 comments: